ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖਰਚੇ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਉਮੀਦ ਭਰੀ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਇਨਪੁੱਟਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ (KVK), ਰੋਪੜ, ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਫ਼ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ, ਪੰਜਾਬ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (PAU), ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਨੇ 28 ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਸ਼ਨ ਆਨ ਨੈਚਰਲ ਫਾਰਮਿੰਗ (NMNF) ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਦਿਵਸੀਏ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ, ਰੂਪਨਗਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਲਾਕਾਂ ਤੋਂ 50 ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ, ਜੋ NMNF ਤਹਿਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ 18ਵਾਂ ਬੈਚ ਸੀ।
ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਡਾ. ਸਤਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਐਸੋਸੀਏਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ), KVK ਰੂਪਨਗਰ ਦੀ ਸਮਰਥ ਗਾਈਡੈਂਸ ਹੇਠ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਅਹੂਜਾ, ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ (ਸਬਜ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ) ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਅਹੂਜਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ NMNF ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ-ਮਿਤਰ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਵਰਤਾ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਹਾਰ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾ ਕੇ ਉਤਪਾਦਨ ਖਰਚ ਘਟਾਉਣ, ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ।
ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਲੈਕਚਰ, ਪ੍ਰਜ਼ੈਂਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਵਾਏ ਗਏ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਾਮ੍ਰਿਤ, ਬੀਜਾਮ੍ਰਿਤ, ਨੀਮਾਸਤਰ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾਸਤਰ ਵਰਗੇ ਘੱਟ-ਖਰਚ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਕ ਬਾਇਓ-ਇਨਪੁੱਟਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼੍ਰੀ ਜਗਮਨਜੋਤ ਸਿੰਘ, ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ (ਸੋਇਲ ਸਾਇੰਸ), ਨੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਮਾਈਕਰੋਬਜ਼ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।
ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਾਲਾ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਪਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖਾਦ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।